در آروماتراپی یا رایحه درمانی برای التیام جسم، ذهن و روح از عصاره‌های گیاهان طبیعی مانند روغن‌های پایه، هیدروسل‌ها و روغن‌های حامل به روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. استفاده از این عصاره‌ها در واقع با هدف بهبود سلامت عاطفی، جسمی و روحی و هماهنگی بیشتر آنها با یکدیگر انجام می‌گیرد.
از آنجایی که در رایحه درمانی، جنبه‌های علمی و شناخت عصاره گیاهان و روغن‌ها اهمیت بسزایی دارد و ترکیب آنها با یکدیگر به شیوه‌ای هنرمندانه انجام می‌شود، آروماتراپی به عنوان تلفیقی از علم و هنر شناخته شده است.
اساسا، یک ترکیب موفق در آروماتراپی حاصل هم‌افزایی علم، هنر و دانش طراح رایحه نسبت به این دو حوزه و نحوه به‌کارگیری آنها است. آروماتراپی را می‌توان به صورت موضعی و از طریق استنشاق به کار برد.
از مدت‌ها قبل، گیاهان معطر به شیوه‌های مختلفی برای خوشبو کردن یا شفابخشی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. عصاره معطر این گیاهان به روش‌های گوناگونی مانند معطر کردن روغن‌های حامل، عصاره‌های خالص و روغن‌های مقطر استخراج و استفاده می‌شدند.
مصریان باستان، عطر را به اشکال مختلفی از جمله مواد آرایشی، دارویی و حتی به عنوان بخشی از اعمال مذهبی خود استفاده می‌کردند. عطر در نزد مصریان باستان از اهمیت بالایی برخوردار بود و حتی به عنوان نمادی از جایگاه اجتماعی افراد در نظر گرفته می‌شد. به همین دلیل بسیاری از ثروتمندان و افراد بلندمرتبه در آن زمان، به صورت روزمره از اسانس گیاهانی مانند اسطوخودوس و گل رز استفاده می‌کردند.
با این حال، اصطلاح امروزی آروماتراپی یا رایحه درمانی توسط رنه موریس گاتفوسه،عطرساز و شیمیدان فرانسوی در سال 1937 ابداع شد. گاتفوسه به دلیل حادثه‌ای که باعث سوختگی دست او در آزمایشگاهش شد، خیلی سریع به شهرت رسید.
گاتفوسه پس از سوختگی دست خود را در خمره‌ای از عصاره اسطوخودوس فرو برد و در کمال تعجب دست او درمان شد و از زخم‌های جدی خبری نبود.
در آروماتراپی امروزی از روغن‌های پایه، هیدروسل‌ها و روغن‌های حامل برای درمان جامع بهره می‌برند. روغن‌های گیاهی به دلیل خواص درمانی ویژه‌ای که دارند برای التیام ذهن، بدن، روح و بازگرداندن بدن به حالت تعادل استفاده می‌شوند.
در آروماتراپی واقعی به شکل ماهرانه‌ای از اسانس‌های اصلی و با کیفیت برای اهداف درمانی استفاده می‌کنند.
روغن‌های آروماتراپی علاوه بر ایجاد بوی مطبوع، میتوانند برای ضدعفونی کردن دستگاه تنفسی، جلوگیری از احتقان و بهبود شرایط روانی استفاده شوند. استنشاق روغن‌های پایه، سیستم بویایی و بخشی از مغز که به سیستم بویایی متصل است را تحریک می‌کند.
مولکول‌ها از طریق بینی یا دهان به ریه‌ها وارد می‌شوند و از آنجا به سایر قسمت‌های بدن انتقال می‌یابند. وقتی این مولکول‌ها به مغز می‌رسند، بر روی سیستم لیمبیک که با احساسات، ضربان قلب، فشار خون، تنفس، حافظه، استرس و تعادل هورمونی مرتبط است، تاثیر می‌گذارند. به این ترتیب، روغن‌های پایه یا اسانس‌ها میتوانند تاثیری ظریف و در عین حال جامع بر بدن داشته باشند.
فواید
آروماتراپی یک درمان مکمل است و برای درمان مستقیم بیماری‌ها، بثورات یا ناراحتی‌های پوستی به کار نمی‌رود. اما می‌تواند در شرایط مختلف از درمان‌های رایج پشتیبانی کند و نتایج مطلوب‌تری را به ارمغان بیاورد.
بر اساس مشاهدات، آروماتراپی می‌تواند به کاهش مشکلات زیر کمک کند:
• حالت تهوع
• درد و بی‌حالی بدن
• اضطراب، بی‌قراری، استرس و افسردگی
• خستگی و بی‌خوابی
• دردهای عضلانی
• سردرد
• مشکلات گردش خون
• مشکلات قاعدگی
• مشکلات یائسگی
• آلوپسی یا ریزش مو
موثرترین روتین‌های سلامتی آنهایی هستند که به راحتی در زندگی روزمره شما قابل اجرا باشند. در رایحه درمانی از دستگاه‌های پخش رایحه برای پخش اسانس یا روغن‌های گیاهی که منجر به مراقبت بیشتر از سلامت جسمی و روحی افراد است، استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها عناصر سلامتی بخش را به خانه و محل کار شما وارد کرده و فضای آنجا را به محیطی آرامش‌بخش تبدیل می‌کند که به راحتی می‌توانید در آن نفس بکشید و از استشمام بوی خوش لذت ببرید.
دستگاه های پخش رایحه انواع متنوعی دارند که میتوانند به خوبی با دکوراسیون خانه شما هماهنگ می‌شوند و روتین مراقبت از سلامت جسمی و روحیتان را به فاز جدیدی وارد کنند.
دستگاه پخش رایحه چیست؟
به بیان ساده، دیفیوزر یا دستگاه پخش‌کننده‌ی رایحه، دستگاهی است که اسانس را با مولکول‌های هوا ترکیب کرده و آنها را در فضا پخش می‌کند. بسته به نوع اسانسی که درون محفظه دستگاه قرار گرفته است، این دستگاه اثری دلپذیر و آرامش‌بخش را در فضای خانه یا محیط کار ایجاد می‌کند.
اسانس‌ها برای کاربردهای مختلفی طراحی می‌شوند؛ مثلا اسانس اسطوخودوس برای بهبود کیفیت خواب به کار می‌رود. وظیفه اصلی دستگاه پخش رایحه این است که ذرات اسانس‌ها را به طور یکنواخت و با غلظتی مناسب در هوا پخش کند تا فرد امکان تنفس راحت و دلپذیری را داشته باشد.
بنابراین، یک دستگاه پخش رایحه، هوای اتاق را با ذرات ریز و قابل تنفس اسانس‌های مفید پر می‌کند که در نهایت به ایجاد محیطی آرام و خوشبو کمک می‌کند. بنجامین می‌گوید «ثابت شده است که رایحه ارتباط عمیقی با حافظه دارد. مثلا وقتی روغن علف لیمو را درون دستگاه پخش رایحه قرار می‌دهم، ناخودآگاه به یاد تایلند، کشوری که عمیقا دوستش دارم، می‌افتم و حس لذت بردن از تعطیلاتی آرام به سراغم می‌آید. اسانس‌های روغنی به فضا و فعالیت روزانه شما رنگ و لعابی فوق‌العاده می‌دهند.»
مزایای استفاده از دستگاه‌های پخش رایحه و روغن‌های گیاهی
استفاده از دستگاه‌های پخش رایحه می‌تواند به تنفس آسان‌تر شما کمک کند. بسیاری از روغن‌های پایه مانند اکالیپتوس دارای سوابق درمانی طولانی هستند. برای مثال از عصاره اکالیپتوس برای بهبود سرماخوردگی و مشکلات تنفسی استفاده می‌شود.
بسیاری از روغن‌های پایه که اثر آرام‌بخش دارند میتوانند به کاهش فشار خون در افرادی که فشارخون بالا دارند، کمک کنند. روغن اکالیپتوس در کاهش احتقان موثر است و می‌تواند روند بهبودی و کیفیت خواب فرد را هنگام سرماخوردگی یا آلرژی بهبود بخشد.
از رایحه معطر و درمانی برخی گیاهان می‌توانید برای تشویق به ایجاد عادت‌های خوب مراقبتی بهره ببرید.
در اینجا به 16 مورد از مزایای فیزیکی و ذهنی استفاده از استنشاق اسانس‌های روغنی اشاره می‌کنیم:
کمک به داشتن آرامش بیشتر
بسیاری از افراد پس از گذراندن یک روز طولانی در محل کار به رایحه درمانی روی می‌آورند. بوهای ملایم و اثرات تسکین‌دهنده‌ی آن به یک استراحت عالی در عصر کمک می‌کند. پخش اسانس‌های معطر می‌تواند به تنهایی یا به همراه فعالیت دیگری برای کمک به آرامش ذهن و جسم مورد استفاده قرار بگیرد.
مثلا، در حین انجام یک فعالیت آرام‌بخش دیگر مانند غوطه‌ور شدن در وان، انجام یک روتین تمرینی آسان یوگا یا چند دقیقه مدیتیشن می‌توانید از مزایای آروماتراپی بهره ببرید. به دنبال رایحه‌هایی باشید که به آرامش شما کمک کنند.
کاهش استرس
رایحه درمانی به طور کلی می‌تواند یک جزء عالی و مفید در زندگی روزمره شما باشد، اما در مواقع استرس و تنش، تاثیرات آن را به شکل محسوس‌تری تجربه می‌کنید. وقتی افکارتان در حال متلاطم شدن است، لحظه‌ای آرام بگیرید، بازدم کنید و مجددا به افکارتان نظم بدهید.
علاوه بر این، انتشار اسانس‌های روغنی در هوا به تقویت تنفس عمیق کمک می‌کند که بر اساس مطالعات، در کاهش استرس نقش بسزایی دارد.
بهبود تمرکز
فواید رایحه درمانی هم روحی و هم جسمی است. انتخاب یک رایحه انرژی بخش مانند مرکبات، هوشیاری و همچنین توانایی شما برای تمرکز را افزایش می‌دهد. برای مواقعی که مشغول یک پروژه بزرگ یا کاری مهم هستید و به تمرکز کامل نیاز دارید، از اسانس‌های حاوی مرکبات استفاده کنید. همچنین می‌توانید با پخش این نوع از رایحه‌ها در صبح، سرحال‌تر از خواب بیدار شده و برای رفتن به محل کار آماده شوید.
کاهش درد مفاصل
اسانس‌های روغنی میتوانند به کاهش درد مفاصل و همچنین تسکین ناراحتی‌های پوستی کمک کنند. رایحه درمانی می‌تواند سلامت شما را بهبود بخشد و و باعث ترشح هورمون‌های مرتبط با احساس خوب شود. آروماتراپی می‌تواند درد نواحی مختلف مانند مفاصل و کیفیت خواب فرد را بهبود دهد. با افزایش کیفیت خواب، به دلیل ریکاوری بهتر بدن، درد مفاصل کاهش می‌یابد.
کمک به پاکسازی راه‌های هوایی برای تنفس راحت‌تر
چه از آلرژی در فصل بهار و تابستان رنج ببریم و چه سرمای خشک در پاییز و زمستان ناراحتمان کند، همیشه عواملی هستند که بر روی سیستم تنفسی ما تاثیر بگذارند. پخش اسانس‌های روغنی علاوه بر پاکسازی راه‌های هوایی و تنفس آسان‌تر، تاثیرات نامطلوب تغییرات فصلی را هم کاهش می‌دهد.
اگر برای اولین بار از یک اسانس جدید استفاده می‌کنید، ابتدا دستگاه پخش رایحه را برای مدت کوتاهی روشن کنید و با استشمام رایحه، واکنش‌های بدنتان را زیرنظر بگیرد.
بهبود عملکرد سیستم گوارش
همه ما از ناراحتی‌های گاه به گاه معده رنج می‌بریم که برای کاهش آنها می‌توانیم از آروماتراپی بهره ببریم. ترکیب برخی از اسانس‌ها می‌تواند به تسکین دردها و مشکلات معده کمک کند. این مشکلات می‌تواند از احساس سیری یا پری بیش از حد معده بعد از یک وعده غذایی سنگین یا حالت تهوع متغیر باشد. این اسانس‌ها همچنین میتوانند به حفظ سلامت و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کنند.
پوستی سالم و التیام یافته
آروماتراپی به بهبود سریع مشکلات پوستی کمک می‌کند و باعث می‌شود ناخن‌های دست و پا و پوست سالم‌تر شوند. اگر پوستتان کمی آفتاب سوخته باشد و یک راش خفیف داشته باشید، روغن‌های پایه می‌تواند تحریکات جزئی پوست را کاهش دهد و به بهبود ظاهر پوست کمک کند. همچنین خطوط ریز و لک‌های پوستی را نیز کاهش می‌دهد.
بهبود خواب
چه از ناراحتی معده رنج ببرید ، چه افکار آزاردهنده داشته باشید، عوامل زیادی وجود دارند که باعث اختلال در خواب می‌شوند. متاسفانه خواب عمیق و با کیفیت یکی از شایع‌ترین مشکلات افراد است. بیش از 50 میلیون آمریکایی در حال حاضر به بیش از 80 اختلال خواب دچار هستند. 20 تا 30 میلیون نفر دیگر نیز هر ساله از مشکلات خواب مناسب رنج می‌برند.
استفاده از یک رایحه آرام‌بخش در دستگاه پخش رایحه قبل از خواب به شما کمک می‌کند تا آرامش داشته باشید و شما را برای یک استراحت عمیق و طولانی آماده می‌کند.
کاهش تنش و درد عضلانی
دستگاه‌های پخش رایحه میتوانند به کاهش تنش و درد عضلانی کمک کنند. اگر بعد از تمرین دچار درد عضلانی شده‌اید یا بعد از یک روز طولانی و نشستن پشت میز احساس سفتی عضلات دارید، کمی از اسانس مناسب را درون دستگاه بریزید، پس از آن با تنفس رایحه پخش شده در هوا، احساس می‌کنید بدنتان آرام‌تر شده است.
ایجاد عادت‌های غذایی سالم
جالب است بدانید بویایی نقش مهمی در احساس گرسنگی یا سیری دارد. در واقع، برخی از تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که بوییدن غذا میل به گرسنگی را برطرف می‌کند. البته برای اثبات این موضوع به مطالعات بیشتری نیاز است. پخش اسانس‌های روغنی در هوا می‌تواند با تقویت اراده و کاهش میل به خوردن میان وعده بین وعده‌های غذایی اصلی، به مدیریت احساس گرسنگی و ایجاد عادت‌های غذایی سالم کمک کند.
اگر می‌خواهید کالری دریافتی خود را کاهش دهید، مصرف قند را کم کنید یا به رژیم غذایی سالم‌تری روی بیاورید، رایحه درمانی می‌تواند در اجرای این سبک زندگی جدید به شما کمک کند.
کاهش نوسانات خلقی هنگام تغییرات هورمونی
قبل از شروع دوره قاعدگی بسیاری از زنان به دلیل تغییرات هورمونی شدید، دچار نوسانات خلقی می‌شوند. آروماتراپی در این مواقع می‌تواند به ثبات احساسات و افزایش آرامش در طول دوره قاعدگی کمک کند. اگر احساس می‌کنید هر ماه نوسانات عاطفی شدیدی را تجربه می‌کنید، رایحه روغن‌های آرام‌بخش می‌تواند به تعادل احساساتتان کمک کند.
بهبود گردش خون
بهبود گردش خون و تخلیه موثر لنف باعث بهبود ظاهر پوست و کاهش تورم و تحریک آن می‌شود. استفاده از دستگاه‌های پخش رایحه و روغن‌های گیاهی می‌تواند گردش خون، زهکشی و فرآیند از بین بردن سلول‌های مرده را بهبود بخشد. در نتیجه فرورفتگی‌های پوست ظاهری بهتر پیدا می‌کنند و علائم تیرگی رنگ رگ‌ها نیز کاهش می‌یابد.
به حداقل رساندن تاثیر شرایط فصلی
آروماتراپی به سلامت سیستم ایمنی کمک می‌کند و از شما و فرزندانتان در برابر تهدیدات فصلی، به ویژه در طول زمستان محافظت می‌کند. به این ترتیب، سلامت افراد بهبود می‌یاد و روند بهبودی در بیمار نیز تسریع می‌یابد.
